IS WATERSTOF NU BETER OF SLECHTER DAN ELEKTRISCH RIJDEN?
De ontwikkeling van elektrisch rijden schakelde eind vorig jaar naar de hoogste versnelling. Een belangrijke stap in het vergroenen van mobiliteit. Ondertussen dient er zich nóg een duurzame energiebron aan: waterstof (H2). Maar hoe duurzaam is waterstof? En is rijden op waterstof beter of slechter dan elektrisch rijden? Eind vorig jaar was ‘ie er dan: de doorbraak van de elektrische auto. Dankzij aantrekkelijke leaseregelingen werden er meer elektrische auto’s dan ooit verkocht. Dankzij deze ontwikkeling kennen we sinds kort zelfs een nieuw woord: de laadpaalfile. Bestuurders van elektrische auto’s die voor de wintersportvakantie naar het buitenland reizen, maar hier (door een kleinere dekking van laadfaciliteiten) uren in de rij moeten staan voor een laadpaal.
Waterstof
Ook de volgende duurzame energiebron dient zich aan: waterstof/H2. Klinkt fantastisch: een zero-emissie-brandstof die je wél snel kunt tanken. Maar… als je verder kijkt is waterstof niet perse het ei van Columbus. Zo wordt er maar weinig uitgelegd over de herkomst van waterstof. Waterstof uit gas (grijs) is niet echt duurzaam. Waterstof met carbon captures & storage (blauw) is al schoner, maar nog steeds niet echt duurzaam. Waterstof dat met behulp van wind- en zonne-energie (groen) wordt opgewekt,
is al veel beter.
Het werkelijke rendement van waterstof
Als je groene waterstof produceert, ligt het voor de hand dat dit gebeurt met groene stroom. Wind en zonne-energie dus. Hiermee is rijden op waterstof in essentie elektrisch rijden. Bij de omzetting van water naar waterstof en zuurstof (door middel van elektrolyse) moet je rekening houden met een rendement van ongeveer 60%. Je houdt in energie dus 60% over van waarmee je begon. In de auto zelf wordt H2 weer omgezet in stroom, tegen opnieuw een rendement van 60%. Dat betekent dat er uiteindelijk 36% procent over is van de energie die er aan de voorkant in ging. Totdat we het rendement op orde hebben of de productie van groene waterstof anders organiseren, is het raar om op waterstof te gaan rijden. Met name wanneer je dat afzet tegen het rendement van de elektrische accu’s die 100% direct op te laden zijn. Daar zit een factor van 100/36 = 2,777 tussen, in het voordeel van vol-elektrisch.
Kosten van waterstof
Ook de kosten vallen (nog) niet in het voordeel van waterstof uit. De brandstof per kilometer is duurder en je verbruikt ruim 2,5 keer zoveel energie. De aanschaf van een voertuig met brandstofcel is duurder, ook het onderhoud kost meer. En de CO2-uitstoot per kilometer bedraagt meer; op dit moment wordt slechts 10-15% van onze totale energie- en stroomproductie met zon en wind opgewekt. Dit betekent dat we nauwelijks op groene basis H2 produceren, maar voornamelijk op basis van elektriciteit uit
kolen- of gasgestookte centrales.
‘Maar… als je verder kijkt is waterstof niet perse het ei van Columbus’
Zin of onzin?
Betekent dit dat het rijden op H2 onzin is? Zeker niet. De ontwikkeling is echter nog niet zo ver dat we in de komende vijf tot tien jaar voldoende groene waterstof kunnen produceren. Moeten we stil blijven staan met ontwikkelen? Natuurlijk niet. Er wordt continu gewerkt aan betere H2-productie en renewable energy. Ook de infrastructuur voor waterstof is volop in beweging. In Nederland zijn er nu vijf laadpunten voor waterstof; voor vijftig oplaadpunten zijn vergunningsprocedures opgestart. In Duitsland zijn er al vierhonderd punten in aanbouw.
Ook de elektrische auto is niet volledig groen
Is elektrisch rijden dan ‘zero-emissie’? Nee. Zoals eerder gemeld is er relatief weinig enewable energy beschikbaar. Ook jouw elektrische auto wordt voor het overgrote deel nog fossiel opgeladen. Dit betekent dat je, per Kwh die jouw auto oplaadt, de emissie van kolen- en gasgestookte centrales mee moet nemen. Maar… het is al beter dan waar we een paar jaar geleden stonden. Daarnaast blijven de prijzen dalen voor elektrische voertuigen naarmate de ontwikkeling van batterijen verdergaat.
Wat kan er nu al?
Elektrisch rijden dus. En op het gebied van duurzame mobiliteit gebeurt er in de scheepvaart ook ontzettend veel. Varen op LNG/biogas kan de CO2-emissies enorm drukken. Die trend was al ingezet en is nog steeds gaande. Voor de grote steden zijn elektrische vrachtwagens of vrachtwagens op gas een stap vooruit. De techniek en de infrastructuur zijn al beschikbaar. Dan is er nog de mogelijkheid om dieselmotoren (onveranderd) te vergroenen door gebruik te maken van GTL (Gas to Liquid): diesel geproduceerd uit gas. Dit zou een enorme reductie in fijnstof en CO2 betekenen.
Kortom, de energietransitie en duurzame mobiliteit zijn gave dossiers om aan te werken. Ik kan er nog veel meer over vertellen. Maar dat is wellicht voor een volgend blog. Heb je vragen of suggesties? Laat het mij weten: ik kom er graag over praten. Wie weet kunnen we er een interessante (duurzame) business case van maken!