Nieuws
Zuivelproducent Ausnutria legt de lat uitzonderlijk hoog voor de engineering van haar nieuwe fabriek in Heerenveen. De opdracht aan CLAFIS? Ontwerp de utilities zodanig dat de nieuwe plant zo groen mogelijk functioneert: gasloos, elektrisch en zonder enige stikstofbelasting. De engineeringfase van ‘Project Moon’ is inmiddels in volle gang. Jelte Smits, projectleider van Ausnutria, vertelt erover samen met het team engineers van CLAFIS: Fedde Wind, Arnout de Bruijn en Wessel Wijnja.
Wereldmarktleider
Wie op de A7 langs Heerenveen rijdt, kan de imposante Ausnutria fabrieken onmogelijk missen. Hier produceert het bedrijf baby- en kindervoeding in poedervorm op basis van onder andere geitenmelk. Een aanzienlijk deel daarvan gaat naar de Chinese markt. Ausnutria geldt als wereldmarktleider op het gebied van baby- en kindervoeding op basis van geitenmelk. De producten vinden wereldwijd aftrek. In de huidige, nog maar vijf jaar oude Ausnutria fabrieken in Heerenveen, vindt het mengen en verpakken van de producten plaats. De komende jaren verrijst hier een compleet nieuwe plant voor de productie van halffabricaat baby en kindervoeding vanuit verse melk. Jelte Smits: ‘Binnen dit complexe project heeft CLAFIS de opdracht gekregen voor alle utility engineering.’
Uniek in Nederland
Project Moon gaat uit van een volledig gasloos productieproces en draait straks helemaal CO2- en stikstofloos. Voor Ausnutria wordt dit een primeur.Jelte: ‘Een volledig gasloze melkpoeder fabriek is in Nederland een unicum – ik vermoed zelfs wereldwijd. De technieken die we gebruiken zijn niet nieuw, maar de schaal waarop we ze toepassen en integreren, dat is nog niet eerder vertoond.’ Door vernuftige engineering bedraagt de elektriciteitsbehoefte in de nieuwe fabriek straks nog maar een derde van wat gangbaar is.
Koelen om te verhitten
In een traditionele melkpoederfabriek tref je altijd stoomketels en/of gasgestookte heaters aan. Maar niet bij Project Moon. ‘Gasleidingen vind je er inderdaad niet’, benadrukt Arnout de Bruijn, lead engineer luchtbehandeling en koude- en warmtepomptechniek. ‘De benodigde energie moet natuurlijk wel ergens geproduceerd worden. In het ontwerp zetten we daarom warmtepomptechnologie in voor de productieprocessen tot 100 °C. Voor boven de 100 °C gebruiken we elektrische heaters.’ Beide uiteraard met energie die duurzaam opgewekt is. Tot zover geen probleem voor de engineers. Dé grote uitdaging van Project Moon is echter het combineren van koude en warmtetechniek. Wessel Wijnja, lead engineer integratie proces/utilities: ‘In een fabriek als deze is gelijktijdig verwarming en koeling nodig. Aangezien het opwekken van warmte met een warmtepomp maar eenderde van de elektrische energie vraagt ten opzichte van een elektrische heater, proberen we zoveel mogelijk verwarmingsstappen met de warmtepomp uit te voeren. De overige tweederde van de energie haalt de warmtepomp uit restwarmte vanuit het proces. Deze restwarmte komt vrij bij het maken van ijswater. Heel simpel gezegd: we moeten hier koelen om warmte op te wekken. Die balans tussen het gevraagde koelvermogen en de te leveren warmte is ontzettend belangrijk. We benutten dus optimaal alle restwarmtestromen.’
Luchtbehandeling (HVAC)
Belangrijk bij de combinatie van koude en warmtetechniek is de energiebalans. Arnout: ‘Juist in de wintersituatie ligt daar een uitdaging als de meeste warmte nodig is en niet veel koeling. Project Moon maakt op een aantal slimme manieren gebruik van restwarmte uit het productieproces en uit het gebouw. Zo zou je een traditionele HVAC installatie zo energiezuinig mogelijk dimensioneren door zo veel en zo vaak mogelijk buitenlucht te gebruiken. Dat doen we hier ook, alleen hebben we daarnaast de mogelijkheid om in de luchtbehandelingskasten maximaal te koelen met ijswater, zodat de warmtepomp heet water kan produceren. Het unieke aan deze warmtepomp is de gelijktijdige opwekking van ijswater van 2 °C en aan de warme zijde water van rond de 100 °C. Deze hoge watertemperatuur weten we via innovatieve technieken te behalen met een tweetraps ammoniakinstallatie.’
Bouw Informatie Model – BIM
Bij een project van deze omvang en complexiteit is het cruciaal om steeds “in control” te blijven. Hoe breng je het pakket van eisen en wensen, alle projectinformatie én het 3D-ontwerp samen met de input van alle stakeholders uit de productcyclus – denk aan ontwerp, bouw, gebruik, beheer en onderhoud. Hiertoe maakt CLAFIS gebruik van een Bouw Informatie Model, kortweg BIM. Dit is de expertise van Fedde Wind, BIM coördinator binnen Project Moon. ‘Het allesoverstijgende doel van een BIM is verbetering van de communicatie tussen alle disciplines. Je moet je voorstellen dat binnen dit project drie grote partijen samenwerken op de disciplines process, utilities en civiel. De wijze waarop wij alle 3D-modellen met elkaar delen, hebben we vastgelegd in het zogeheten BIM protocol en BIM uitvoeringsplan. Via de BIM server delen we continu de modellen met het projectteam. Het leuke daarvan is dat de ene “club” hier in het Noorden zit, een andere in Zweden en weer een andere in Frankrijk. Over verbinden gesproken.’
Lees meer over de expertise BIM
CLAFIS, de BIM experts
Het gebruik van een BIM is de laatste jaren binnen de voedselindustrie sterk in opkomst. Jelte: ‘Bij de bouw van onze bestaande fabriek deden we er al ervaring mee op. Voor Project Moon hebben we het BIM als een harde voorwaarde opgenomen.’ En met goede redenen. Toepassing van een BIM resulteert in een 100% afgestemd en integraal gecoördineerd ontwerp zónder lastminute aanpassingen op locatie. CLAFIS geldt op het gebied van BIM als een expert met uitgebreide ervaring. Fedde: ‘Als CLAFIS werken wij sectoroverstijgend aan diverse BIM projecten. Project Moon is daarvan een heel gaaf voorbeeld waarbij wij onze expertise maximaal benutten.’
Stippen aan de horizon
De tandem Ausnutria-CLAFIS heeft voor de utility engineering van Project Moon nog diverse harde noten te kraken. Of anders gezegd: er liggen schitterende uitdagingen in het verschiet – je bent tenslotte ingenieur of niet. ‘Mijn stip aan de horizon is momenteel het realiseren van de complete energiebalans voor de warmte- en ijswatervraag’, weet Wessel Wijnja. ‘Ik doe dat samen met Arnout. Ik bekijk het vanuit mijn proceskennis en Arnout komt daarbij met zijn kennis van luchtbehandeling en koude- en warmtepomptechniek; welke machines moeten we selecteren voor die cruciale balans tussen koel- en warmtevermogen.’
Bijzondere teamformatie
In de ingenieurswereld staat CLAFIS bekend als een partner die letterlijk schouder aan schouder werkt met de opdrachtgever. Het zijn de mensen die het ‘m doen bij CLAFIS. Een sprekend voorbeeld hiervan is de manier waarop het engineering team rond Ausnutria tot stand kwam. Jelte: ‘In een eerdere functie had ik al intensief samengewerkt met Fedde, Arnout en Wessel. Dat ging voortreffelijk In mijn vraag aan CLAFIS heb ik daarom expliciet aangegeven dat ik deze mannen wilde hebben voor deze klus.’ CLAFIS kon hieraan probleemloos tegemoetkomen.